الکتروموتور(electromotor) که گاهاً به صورت مختصر موتور یا دینام هم نامیده می‌شود در برج خنک کننده وظیفه ایجاد نیروی مکانیکی لازم برای چرخش فن را بر عهده دارد. به عبارتی دیگر فن یا پروانه در برج خنک کننده در قسمت بالایی همواره به یک دستگاه موتور یا دینام متصل می گردد. موتور یا دینام در برج خنک کننده از توان 1 اسب بخار تا توان 50 اسب بخار هم بکار برده می شود که وابسته به قطر فن و ظرفیت کولینگ تاور متفاوت خواهد بود.
اتصال موتور به فن در برج خنک کننده می‌تواند به صورت مستقیم (دایرکت درایو) یا به صورت غیر مستقیم با اتصال به سیستم کاهنده دور انجام گیرد. گیربکس و سیستم انتقال قدرت تسمه‌ای عمدتاً رابط بین فن و موتور در برج های خنک کننده آب بحساب می‌آیند که توسط تسمه یا چرخ دنده قدرت موتور را به پروانه انتقال می دهند. گیربکس یا کاهش دور تسمه ای هر کدام مزایا و معایبی در کاربرد خود دارند و به منظور انتخاب این بخش حتماً از کارشناسان مجرب دماگستر مشاوره بگیرید.
چرا از کاهنده دور تسمه ای در کنار موتور برای چرخش استفاده می شود؟
در کولینگ تاور با ظرفیت های پایین قطر پروانه قالباً کوچکتر از 100 سانتی متر می باشد که در این صورت عموماً موتور با دور پایین به صورت کوپل مستقیم به فن متصل می گردد. دور نامی پروانه با قطر 90 سانتی متر که در برج خنک کن 60 تن تبرید استفاده می شود 915 دور بر دقیقه می باشد. به منظور چرخش پروانه با سایزهای کوچک، تولیدکنندگان از موتورهای دور پایین یعنی 900 دور و 700 دور به صورت کوپل مستقیم استفاده می کنند. با این کار بکارگیری از تسمه در سیستم انتقال قدرت کولینگ تاور حذف می گردد.
در انواع برج خنک کننده با ظرفیت بالاتر از 150 تن برودتی معمولاً از سیستم کاهش دور تسمه ای یا گیبرکسی برای موتورهای با ظرفیت بالاتر از 3 اسب (2.2 کیلووات) بهره می جویند. در واقع گشتاور انتقال یافته از موتور با ظرفیت بالاتر از 4 اسب بخار برای چرخش پروانه زیاد بوده و دور چرخشی پروانه را باید به طرایق بیان شده کاهش یافت. بنابراین در هنگام خرید موتور علاوه بر توان موتور بر دور چرخشی دینام هم دقت نمایید.
چگونه پلاک یک موتور را بخوانیم؟
در پلاک یک الکتروموتور قالباً صنعتی که در دستگاه های مختلف همچون کولینگ تاور بکار برده می شود راهکار ساده ای در دسترس است. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید پلاک یک موتور صنعتی با ظرفیت 1.5 کیلووات – 1400 دور را مشاهده می نمایید.
در ردیف بالا بعد از لوگو و برند تولیدکننده موتور می توانید اطلاعاتی کلی از قبیل IP محافظتی موتور، کلاس حرارتی و سه فاز یا تک فاز بودن موتور را مشاهده نمایید. نکته دومی که قابل توجه است در پلاک عبارتی تحت عنوان IE یا IEC را با عددی در کنارش خواهید دید که نمایانگر نوع موتور به لحاظ دائم کار(heavy duty) یا با کاربری ساده است. اگر عبارت IEC1 یا IE1 را دیدید بدانید که موتور از نوع دائم کار در نظر گرفته شده است.
کلاس حرارتی در موتور برج خنک کن چه کارایی دارد و چگونه آن را تشخیص دهیم؟
عبارت ICL نمایانگر Insulation Class یا عایق حرارتی بوده که کلاس F برای موتورهایی با تحمل دمایی 120 درجه سانتیگراد و موتورهایی با کلاس B دارای 80 درجه تحمل خواهند بود. برای موتور برجهای صنعتی که در سیستم کوره القایی یا تزریق پلاستیک و سایر سنگین بکار برده می شود توصیه میگردد موتوری با کلاس حرارتی حداقل f تهیه نمایید. کلاس حرارتی در واقع رابطه مستقیمی با کارکرد خنک دینام در طول چرخش فن دارد و هرچه بیشتر باشد اجازه نخواهد داد موتور بیش از داغ کند و خاموش شود.
مطلب مفید: بالانس فن کولینگ تاور
بسیاری از تولیدکنندگان و سازندگان کولینگ تاور امروزه به این موضوع دقت کافی ندارند. عدم توجه به کلاس حرارتی در موتور باعث خاموش و روشن شدن های پیاپی موتور مخصوصاً در فصل تابستان خواهد شد. الکتروموتورهای اروپایی قالباً دارای عایق حرارتی با کلاسی بالاتر از f هستند که امروزه بر کاربرد روز افزون آنها افزوده است. موتور زیمنس آلمان که در کشورهایی همچون جمهوری چک مونتاژ و تحت لیسانس آلمان تولید می‌شوند یکی از این دینام‌های پرکاربرد در برج خنک کننده به شمار می‌آیند.
IP محافظتی در موتور برج خنک کننده چیست و به صورت استاندارد چه عددی باید باشد؟
IP محافظتی نیز با عددهایی همچون 55،56،54،65 و حتی 44 دیده می شود که به هر میزان عدد بزرگتر باشد محافظت موتور در برابر رطوبت و گرد و غبار بیشتر خواهد بود. در چارت زیر مشخصات IP در موتورهای برج خنک کننده را می توانید مشاهده کنید. عدد اول که بعد از IP قرار میگیرد نماینگر محافظت در برابر گرد و غبار و عبارت دوم نمایشگر محافظت در برابر رطوبت و آب پاشش شده بر روی موتور است.
به صورت استاندارد حداقل IP در موتور برج خنک کننده 54 می باشد که دارای دو عدد 5 و 4 بوده است. عدد 5 اول بیانگر مقاومت موتور در برابر نفوذ گرد و غبار با قطر بیشتر از 100 میکرون بوده که برای محیطهای صنعتی و آلوده مناسب است. عدد 4 بعدی به معنای مقاومت موتور در برابر پاشش ذرات آب با زاویه کمتر از 30 درجه می باشد و در بیشتر اوقات هم جوابگو هست. استاندارد CTI که در نظارت کشور آمریکا بوده این عدد را معادل 55 بیان کرده است و دلیل اصلی آن هم تماس دائمی موتور با رطوبت هوای اشباع اطراف خود می باشد.
اجزای تشکیل دهنده برج خنک کننده
روش نصب ستاره یا مثلث موتور برج خنک کننده چگونه است؟
همانطور که می دانید سر بندی موتورهای 4 قطبی یا 6 قطبی سه فاز امروزه با دو روش عمده ستاره و مثلث صورت می پذیرد. موتور برجهای خنک کننده عمدتاً در سه دور 1450، 915 و 750 دور بر دقیقه در بالای قسمت فن استک کولینگ تاور نصب می شوند. یک قائده کلی در این زمینه وجود دارد و آن هم مراجعه با پلاک موتور است.
3در پلاک موتور باید در ردیف 50 هرتز(برق تمام کشور 50 هرتز است) و در ولتاژ 380 ولت به دنبال علامتی به شکل مثلث یا ستاره باشید. این علامت همانطور که در تصاویر قبل دیده می شود بیان میکند که موتور باید مثلث سر بندی شود یا ستاره. البته به صورت تجربی کلیه موتورهای برج خنک کننده با قدرت کمتر از 4 کیلووات به صورت ستاره سربندی شده و بالای 4 کیلووات نیز به صورت مثلث اتصال می یابند.
مطالب مشابه سایت دماگستر
